نمونه سئوالات ادبيات فارسي و زبان فارسي پايه دوم دبيرستان

ادبيات فارسي

1)معني لغات مشخّص شده را بنويسيد :

دليري كجا نام او اشكبوس / همي برخروشيد برسانِ كوس .

فلك گفت احسنت و مَه گفت زه

2)معني كنيد :

چو سوفارش آمد به پهناي گوش / ز شاخ گوزنان برآمد خروش

3)(كه رهّام را جام باده است جفت ) يعني چه ؟

4)واج آرايي را در ( سپهر آن زمان دست او داد بوس) توضيح دهيد .

5)معني كنيد :

خروشيد كاي مرد رزم آزماي / هماوردت آمد ، مشو بازِ جاي

6)سر به گرد آوردن  ، كنايه از چيست ؟

7)حماسه طبيعي چيست ؟

8)يك نمونه از حماسه طبيعي و يك نمونه از حماسه مصنوع را نام ببريد .

9)تو قلبِ سپه را به آيين بدار ، يعني چه؟

 1)لغت : با توجّه به متن زير ، لغات منتخب از آن  را معني كنيد . (2 نمره)

      به نام آن خداي كه نام او راحت روح است و سلام او در وقت صباح مؤمنان صبوح  است . هر كس اول ترفيع رتبه يافت به عنوان وليمه كباب غاز صحيحي بدهد . گويي جامه اي بود كه درزي ازل به قامت ايشان دوخته بود . از ايوان كه طارمي چوبي داشت ، افق روشن پديدار بود . با قشون خارجي كه در شهر است ، بلوا مي شود . سرزمين ما زمرّد است و ماه آذارش پشته ها را با شقايق مي آرايد . نهادند آوردگاهي چنان ، فلك باخت از سهم آن جنگ رنگ . چو سوفارش آمد به پهناي گوش /  ز شاخ گوزنان بر آمد خروش .

سلام – وليمه – درزي – طارمي – بلوا – آذار – آوردگاه - سوفار

درك مطلب (4 نمره)

1)      منظور از ( مگذار ما را به كه و مه ) چيست ؟

2)      منظور از مصراع چيست ؟ ( كه رهّام را جام باده است جفت )

3)      ( ديدم ايشان وا ترقّيده اند ، تك و پوزش كريه تر شده است ) واترقّيدن يعني چه ؟

4)      اين ضرب المثل را در چه هنگامي به كار مي بريم ؟ ( كاه از خودت نيست ، كاهدان كه از خودت هست )

5)      مرتب زخم زبان مي زد و حساب كهنه پاك مي كرد ) حساب كهنه پاك كردن كنايه از چيست ؟

6)      (يكي از آن لعين ها كه لباس غضب بر تن كرده ، خم به ابرو نمي آورد ) منظور از لباس غضب و خم به ابرو نمي آورد چيست ؟

7)      منظور شاعر از جمله ي ( امروز چهره ي شيلي بزرگ شده است ) چيست ؟

شاعر درباره فلسطين مي گويد ( غذايش را ، تن پوشش را و پرچمش را ربودند ) مقصودش از ربودن تن پوش  ( لباس ) و پرچم ، بيانِ كدام مفهوم اجتماعي و سياسي است ؟

دانش هاي ادبي ( 3 نمره)

1)      جاهاي خالي را پر كنيد ( خواجه عبدالّه انصاري دانشمند و ..................... قرن ................. هجري است .)

2)       منظور از واج آرايي در ابيات چيست .

3)       فرق  مهم ميان حماسه ي طبيعي و حماسه مصنوع در چيست ؟

4)       جاهاي خالي را پر كنيد ( داستان كوتاه ايراني با مجموعه ي ......................... از جمال زاده در سال .................... متولد شد )

5)      نام نويسنده ي هر اثر را بنويسيد : چشم هايش – از رنجي كه مي بريم

6)      چه كسي را شاعر مقاومت فلسطين ناميده اند و كتاب مائده هاي زميني اثر كيست ؟

خود آزمايي( 3 نمره)

1)      در عبارت ( فرشتگان سرودهاي صلح و شادي را براي چوپانان خواندند ) منظور از چوپانان و سرود هاي صلح و شادي چيست ؟

2)      عبارتِ ( شلخته درو كنيد تا چيزي گير خوشه چين ها بيايد ) يعني چه ؟

3)       مفهوم كنايي ( سر به گرد آوردن ) و(دندان به دندان خاييدن ) چيست ؟

4)       شاعر در بيت ( مگر اي سحاب رحمت تو بباري ارنه دوزخ / به شرار قهر سوزد همه جان ما سوارا ) براي حضرت علي ( ع) چه صفت يا امتيازي قايل است ؟

5)      در عبارتِ ( الهي بركشته هاي ما جز باران رحمت خود مبار ) منظور از كشته ها چيست و رحمت خدا به چه چيزي تشبيه شده است ؟

6)       مقصود از جمله ي ( نرون مُرد ولي رم نمرده است ) چيست ؟

شعر حفظي (2 نمره)

جاهاي خالي را  پر كنيد :

1) هر نفس ............ عشق مي رسد از ............ و راست                ما به ................. مي رويم ............. تماشا كه راست؟

2) آن ............... كه جمشيد در او .................. گرفت                 آهو ................. و .................. آرام گرفت       

معني شعر و نثر ( 6 نمره )

1) دل ما را هواي خود ده .

2) بر عيب هاي ما مگير

3) تويي قضاي گردان

4) سرزمين ما زمرّد است

5) فكري است ، چگونه با آن همه دشمن لعين جَر بكند .

6) هماوردت آمد مشو بازِ جاي

7) مهمان ها در صرف كردن صيغه ي بلّعتُ اهتمام تامي داشتند .

8) چو به دوست عهد بندد ز ميان پاكبازان / چو علي كه مي تواند كه به سر برد وفا را ؟

9) كشاني بدو گفت بي بارگي / به كشتن دهي سر به يكبارگي

10) در خوراك سر سوزني قصور را جايز نمي شمرد و در شوخي و بذله نوك جمع را چيده بود .

11) به راستي كه شب رفتني است نه اتاق توقيف ماندني است نه حلقه هاي زنجير